па гэты дзень

за сим уст. — за тым

от сих до сих шутл. — адсюль дасюль

сию минуту, сию секунду — зараз, зараз жа

до сей поры — дагэтуль, да гэтай пары, да гэтага часу

по сей день — па гэты дзень

при сём препровождается офиц. — пры гэтым адпраўляецца (пасылаецца, накіроўваецца)

плыть по морю — плыць па моры

идти по дороге — ісці па дарозе

лазить по горам — лазіць па гарах

книги разложены по всему столу — кнігі разложаны па ўсім стале

по гладкому дну — па гладкім дне

по голому телу — па голым целе

ударить по спине — ударыць па спіне

идти по самому берегу — ісці ўздоўж (каля) самага берага

идти по улице — ісці па вуліцы (вуліцай)

дорога пролегала по болоту — дарога ішла балотам (па балоце)

по Северному Кавказу — па Паўночным Каўказе

ходить по комнате — хадзіць па пакоі

летать по воздуху — лятаць па паветры

приказ по второму полку — загад па другім палку

тепло расходится по всему организму — цяпло разыходзіцца па ўсім арганізме

рассадить всех по местам — рассадзіць усіх па месцах

идти по следу зверя — ісці па следу звера

плыть по течению — плыць па цячэнню

идти по солнцу — ісці па сонцу

по следам противника — па слядах праціўніка

корабль шёл по ветру — карабель ішоў з ветрам

по направлению к городу — у кірунку (напрамку) да горада

по всем направлениям — ва ўсіх кірунках (напрамках)

работать по профсоюзной линии — працаваць па прафсаюзнай лініі

кампания по выборам в Верховный Совет Беларуси — кампанія па выбарах у Вярхоўны Савет Беларусі

дебаты по законопроекту — дэбаты па законапраекту

комиссия по составлению резолюции — камісія па складанню рэзалюцыі

кружок по изучению истории партии — гурток па вывучэнню гісторыі партыі

мероприятия по повышению урожайности — мерапрыёмствы па павышэнню ўраджайнасці

речь по аграрному вопросу — прамова па аграрнаму пытанню

он врач по профессии — ён урач па прафесіі

соревнования по футболу, по лыжам, по шахматам — спаборніцтвы па футболу, па лыжах, па шахматах

по расписанию — па раскладу

по приказу командира — па загаду камандзіра

работать по плану — працаваць па плану

начинать работу по гудку — пачынаць працу па гудку

это нам принадлежит по праву — гэта нам належыць па праву

по выбору — па выбару

по желанию — па жаданню

узнать по голосу, по глазам — пазнаць па голасе (па голасу), па вачах

вызывать по фамилии — выклікаць па прозвішчу

по правилам игры — па правілах гульні

по сообщениям газет — паводле паведамленняў газет

по моему мнению — на маю думку, на мой погляд

по его зову все явились — па яго закліку (на яго заклік) усе з'явіліся

ехать пароходом и по железной дороге — ехаць параходам і па чыгунцы (і чыгункай)

послать по почте — паслаць па пошце (поштай)

сообщить по телеграфу — паведаміць па тэлеграфу (па тэлеграфе, тэлеграфам)

говорить по телефону — гаварыць па тэлефоне

сделать что-либо по ошибке — зрабіць што-небудзь па памылцы

по знакомству — па знаёмству

не явиться на работу по болезни — не з'явіцца на працу па хваробе (з прычыны хваробы)

по разным причинам — па розных прычынах

старший по возрасту — старэйшы па ўзросту

ранний по времени — ранні па часу

добрый по характеру — добры па характару (характарам)

узнать по глазам — пазнаць па вачах

товарищ по университету — таварыш па універсітэту

брат по отцу — брат па бацьку

родственники по жёнам — сваякі па жонках

заниматься по часу в день — займацца па гадзіне ў дзень

по году не писал писем — па году не пісаў пісем

по выходным дням — у выхадныя дні (выхаднымі днямі)

по праздникам — у святы (святамі)

по утрам — раніцамі

я не видел его по целым неделям — я не бачыў яго цэлымі тыднямі

собираться по четвергам — збірацца па чацвяргах (чацвяргамі)

по весне — вясной, увесну

по осени — увосень, восенню

по рублю штука — па рублю штука

дать детям по яблоку — даць дзецям па яблыку

по разу — па разу

стрелять по противнику — страляць па праціўніку (у праціўніка)

стрелять по окопу, по блиндажам — страляць па акопе, па бліндажах

стучать по столу — стукаць па стале

плакать по мужу — плакаць па мужу

скучать по детям — сумаваць па дзецях (аб дзецях)

войти в воду по пояс — увайсці ў ваду па пояс

по сей день — па гэты дзень (да гэтага дня)

по сие время — да гэтага часу

по сегодня — да сённяшняга дня

он пошёл по воду — ён пайшоў па ваду

идти в лес по ягоды — ісці ў лес у ягады

по истечении срока — па сканчэнні тэрміну (пасля заканчэння тэрміну)

по одному человеку в ряд — па адным чалавеку ў рад

по два человека — па два чалавекі

по три рубля — па тры рублі

по четыре километра в час — па чатыры кіламетры ў гадзіну

по пяти, по семи, по десяти — па пяць, па сем, па дзесяць

по двадцати, по сорока, по пятидесяти, по сто — па дваццаць, па сорак, па пяцьдзесят, па сто

по пятисот, по семисот, по девятисот — па пяцьсот, па семсот, па дзевяцьсот

по двое, по трое — па двое, па трое

по полтора, по полторы — па паўтара, па паўтары

положить на стол — палажыць на стол

сесть на место — сесці на месца

двигаться на восток — рухацца на ўсход

спешить на работу — спяшацца на працу

взять на себя поручение — узяць на сябе даручэнне

подписка на заём — падпіска на пазыку

отпуск на месяц — адпачынак на месяц

хватит на всех — хопіць на ўсіх

помножить на четыре — памножыць на чатыры

разделить на три — падзяліць на тры

перевести на русский язык — перакласці на рускую мову

слово оканчивается на гласный — слова канчаецца на галосны

взять на некоторое время — узяць на некаторы час

на этот раз — на гэты раз

на следующий день — на другі дзень

на страх врагам — на страх ворагам

испытание на прочность — вырабаванне на трываласць

разведка на нефть — разведка на нафту

глух на одно ухо — глухі на адно вуха

на свежую голову — на свежую галаву

верить на слово — верыць на слова

на всякий случай — на ўсякі выпадах

сводить на нет — зводзіць на нішто

похож на брата — падобны на брата (да брата)

характером он походил на отца — характарам ён быў падобны да бацькі (на бацьку)

сесть на вёсла — сесці на вёслы (за вёслы)

на другой день — на другі дзень, другім днём

на улице — на вуліцы

гардины на окнах — гардзіны на вокнах

на военной службе — на вайсковай службе

сидеть на заседании — сядзець на пасяджэнні

на приёме у врача — на прыёме ў доктара

на моих глазах — на маіх вачах

на нём лежала великая ответственность — на ім ляжала вялікая адказнасць

пальто на вате — паліто на ваце

играть на рояле — іграць на раялі

говорить на русском языке — гаварыць на рускай мове

стоять на часах — стаяць на варце

дыра на дыре — дзірка на дзірцы

на бегу — на бягу

на скаку — на скаку

на деле — на справе

на словах — на словах

ехать на пароходе — ехаць на параходзе (параходам)

прилетел на самолёте — прыляцеў самалётам (на самалёце)

на восьмом месяце — на восьмым месяцы

на моей памяти — за маёй памяццю (на маёй памяці)

на этих днях — гэтымі днямі

двое на вёслах, один на руле — два на вёслах (за вёсламі), адзін на рулі (за рулём)

нате! — наце!

вот тебе (и) на! — вось табе (і) на!, вось табе (і) маеш!